Verkefni hjá Náttúrustofu Vestfjarða sem rannsakar sjávarlús á villtum laxfiskum fékk nýverið framhaldsstyrk úr Umhverfissjóði sjókvíaeldis að upphæð 5,5 m.kr. Verkefnið er eitt af sjö verkefnum sem fá styrk í ár en alls bárust sjóðnum 19 umsóknir.

Fiskeldi með laxfiska í sjókvíum hefur aukist hratt á skömmum tíma hér við land og vöktun laxalúsar á villtum laxfiskum er líklega besti mælikvarðinn á hvort eldisfiskur í sjókvíum hafi neikvæð áhrif á villta stofna í nágrenni við eldissvæði. Eldislaxinn er án lúsa þegar hann er settur í kvíar en þar sem saman er komin mikill fjöldi hýsla fyrir sníkjudýr eins og lúsina þá er hætta á mögnun lúsasmits og lúsaálags.

Í rannsóknum og vöktun á lús á villtum laxfiskum í Norður Atlantshafinu er lögð áhersla á tvær tegundir sjávarlúsa sem báðar sækja í laxfiska og eru utanáliggjandi sníkjukrabbadýr úr ættinni Caligidae. Önnur er af ættkvísl Caligus og er svokölluð fiskilús af tegundinni Caligus elongatus og hin er af ættkvísl Lepeophteirus en það er svokölluð laxalús af tegundinni Lepeophtheirus salmonis https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=89008#null

Fiskilúsin Caligus elongatus er ekki talin tegundaháð og hefur verið skráður hýsill á fleiri en 80 mismunandi fisktegundum um allan heim. Helstu hýslar laxalúsarinnar Lepeophtheirus salmonis í Norður- og Vestur Evrópu eru lax, sjóbirtingur og sjóbleikja, lúsin finnst mjög sjaldan á öðrum tegundum fiska (Kabata 1979).

Kabata, Z. 1979. Parasitic copepoda of British fishes. Ray Society, 152. London: Ray Society.

Sveitarfélögin á Vestfjörðum hafa lýst metnaði í umhverfismálum með því að fá umhverfisvottun innan þess ramma sem settur er af áströlsku samtökunum Earth Check. Þessi samtök eru þau einu sem taka að sér að votta starfsemi sveitarfélaga en einkum er miðað við áfangastaði ferðaþjónustunnar. Ætlast er til þess að að metnaðurinn nái til allra þátta sjálfbærrar þróunar. Sumarið 2019 var þessi málaflokkur fluttur úr umsjón Vestfjarðastofu og til Náttúrustofu Vestfjarða. María Maack, sem haldið hefur utan um málið að undanförnu fluttist vegna þessa til NAVE. Starfstöðvar hennar eru á Hólmavík og Reykhólum. Ferli vottunarinnar er kynnt á síðum Vestfjarðastofu, enda um byggðamál Vestfjarða að ræða. Nú er verið að afla allra nauðsynlegra gagna frá árinu 2018 til að freista þess að fá enn og aftur silfurvottun frá Earth Check. 

Starfsmenn Fornleifadeildar Náttúrustofu Vestfjarða hafa undanfarið unnið að uppgreftri á víkingaskála í landi Auðkúlu í Arnarfirði, í tengslum við rannsóknina Arnarfjörður á miðöldum sem fornleifadeild Náttúrustofu Vestfjarða hefur staðið að síðan árið 2011.

Verkefnið Arnarfjörður á Miðöldum er í ár unnið með styrk frá prófessorsembætti Jóns Sigurðssonar við  Háskóla Íslands og safni Jóns Sigurðssonar á Hrafnseyri. Rannsóknin hefur undanfarin ár einnig fengið styrk frá fornminjasjóð en það varð þó ekki þetta árið.

Á Auðkúlu hefur verið grafin skáli, járnvinnslusvæði, öskuhaugur bænhús og kirkjugarður og var járnvinnsla stunduð þar frá 900 en skálinn er mögulega frá byrjun 11. aldar. Skálinn er stór og gripir benda til mikillar efnis menningar. Rannsóknir fara einnig fram á Hrafnseyri í ár og á Litla Tjaldanesi en mjög spennandi niðurstöður borkjarnarannsókna er að vænta frá þeim jörðum sem greint verður frá síðar.